Έμφραγμα

Τι ορίζεται ως έμφραγμα;

Το έμφραγμα του μυοκαρδίου είναι μια σοβαρή και δυνητικά θανατηφόρα καρδιαγγειακή κατάσταση που απαιτεί άμεση ιατρική αντιμετώπιση. Προκαλείται όταν η ροή αίματος προς μια περιοχή της καρδιάς μειώνεται ή διακόπτεται, συνήθως λόγω απόφραξης σε μία ή σε περισσότερες στεφανιαίες αρτηρίες. Η απόφραξη αυτή είναι συχνά αποτέλεσμα σχηματισμού θρόμβου, ο οποίος παρεμποδίζει τη φυσιολογική κυκλοφορία του αίματος.

Χωρίς την απαραίτητη αιμάτωση, το τμήμα του καρδιακού μυός δεν τροφοδοτείται με οξυγόνο, προκαλώντας διαταραχή της καρδιακής λειτουργίας. Αν δεν αντιμετωπιστεί άμεσα, το έμφραγμα μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές επιπλοκές, όπως καρδιακή ανεπάρκεια, αρρυθμίες ή ακόμα και αιφνίδιο θάνατο.

Ποια είναι τα αίτια πρόκλησής του;

Η πιο συχνή αιτία εμφράγματος είναι η στεφανιαία νόσος, μια χρόνια πάθηση κατά την οποία οι αρτηρίες που μεταφέρουν αίμα στον καρδιακό μυ –οι στεφανιαίες αρτηρίες– στενεύουν λόγω συσσώρευσης αθηρωματικού υλικού στο εσωτερικό τους. Ειδικότερα, η αθηρωματική πλάκα σχηματίζεται από τη συσσώρευση λιπιδίων– κυρίως χοληστερόλης, ασβεστίου και φλεγμονωδών κυττάρων.

Η στένωση αυτή εμποδίζει την επαρκή ροή αίματος προς το μυοκάρδιο, ιδιαίτερα σε καταστάσεις όπου οι απαιτήσεις σε οξυγόνο είναι αυξημένες. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη μειωμένη οξυγόνωση της καρδιάς και τελικά στην εκδήλωση εμφράγματος.

Υπάρχουν, ωστόσο, και μορφές εμφράγματος που δεν σχετίζονται με αθηρωματική πλάκα. Αποτελούν τη μειοψηφία  και οφείλονται σε διαφορετικούς μηχανισμούς, όπως:

• Συγγενείς ανωμαλίες στη δομή των στεφανιαίων αγγείων.
• Διατροφικές διαταραχές, όπως η νευρική ανορεξία, που με την πάροδο του χρόνου επηρεάζουν αρνητικά την καρδιακή λειτουργία.
• Τραυματισμοί που οδηγούν σε ρήξη ή σοβαρή βλάβη των στεφανιαίων αρτηριών.
• Σπάνια αγγειακά νοσήματα που προκαλούν προβλήματα στα αγγεία.
• Σπασμός των στεφανιαίων αρτηριών που προκαλεί προσωρινή, αλλά έντονη στένωση και περιορίζει τη ροή του αίματος.

• Μειωμένη ποσότητα οξυγόνου στον οργανισμό λόγω παθήσεων όπως η αναιμία ή η καρδιακή ανεπάρκεια ή σε περιπτώσεις έντονου στρες ή χρήσης ναρκωτικών ουσιών.

Έμφραγμα & Προδιαθεσικοί παράγοντες

Η εμφάνιση εμφράγματος του μυοκαρδίου σχετίζεται με κάποιους συγκεκριμένους παράγοντες κινδύνου.

Ειδικότερα, οι παράγοντες αυτοί είναι οι κάτωθι:

• Τρόπος ζωής: Το κάπνισμα, η  κακή διατροφή, η έλλειψη άσκησης, το υπερβολικό αλκοόλ και χρήση ναρκωτικών αυξάνουν σημαντικά τον κίνδυνο.
• Παθολογικές καταστάσεις:  Παθήσεις όπως ο διαβήτης,  η υπέρταση, η νεφρική ανεπάρκεια, η υπερχοληστερολαιμια   και καταστάσεις όπως η παχυσαρκία επιβαρύνουν το καρδιαγγειακό σύστημα.
• Οικογενειακό ιστορικό: Η πρώιμη εμφάνιση καρδιοπάθειας σε συγγενείς πρώτου βαθμού εκφράζει μια προδιάθεση για εμφράγματα.
• Ηλικία και φύλο: Με την αύξηση της ηλικίας, ειδικά μετά τα 45–50 έτη, αυξάνεται η πιθανότητα εμφράγματος, ιδιαίτερα σε μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες.

Με ποια συμπτώματα εμφανίζεται το έμφραγμα;

Το έμφραγμα του μυοκαρδίου εκδηλώνεται κατά κύριο λόγο με έντονο, αιφνίδιο πόνο στο στήθος. Ο πόνος εντοπίζεται κεντρικά ή αριστερά στο θώρακα και συχνά αντανακλά στην περιοχή του τραχήλου, της κάτω γνάθου, του επιγαστρίου, ή του αριστερού άνω άκρου. Επιπροσθέτως,  μπορεί να είναι συνεχής ή να εμφανίζει  εξάρσεις και υφέσεις.

Επιπλέον, το έμφραγμα εκδηλώνεται και με συμπτώματα όπως:

• δύσπνοια
• έντονη εφίδρωση
• γαστρεντερικές διαταραχές(ναυτία και έμετος)
• αίσθημα παλμών
• υπόταση με συνακόλουθη ζάλη

Στις γυναίκες η συμπτωματολογία μπορεί να αποκλίνει από την τυπική, εμφανιζόμενη με μη ειδικά σημεία, όπως αδυναμία, αίσθημα δυσφορίας ή ήπιο επιγαστρικό άλγος, με αποτέλεσμα να τίθεται συχνά καθυστερημένα η διάγνωση.

Αντιμετώπιση εμφράγματος

Η αντιμετώπιση του οξέος εμφράγματος του μυοκαρδίου έχει ως κύριο στόχο την άμεση αποκατάσταση της αιμάτωσης του μυοκαρδίου. Η επαναιμάτωση επιτυγχάνεται είτε με τη φαρμακευτική χορήγηση θρομβολυτικών παραγόντων, οι οποίοι διασπούν τον θρόμβο είτε με διαδερμική αγγειοπλαστική στεφανιαίων αρτηριών.

Ειδικότερα, η επέμβαση της διαδερμικής στεφανιαίας αγγειοπλαστικής περιλαμβάνει την προώθηση καθετήρα με μπαλόνι στο σημείο της στένωσης. Στόχος της είναι η διάνοιξη του αγγείου και συνήθως συνοδεύεται από τοποθέτηση ενδοπροθέσεως (stent). Σε περιπτώσεις όπου η αγγειοπλαστική δεν είναι εφικτή ή κρίνεται ανεπαρκής, εφαρμόζεται επείγουσα χειρουργική αποκατάσταση της ροής μέσω αορτοστεφανιαίας παράκαμψης (bypass).

Αλλαγές στη ζωή των ασθενών μετά το έμφραγμα

Η αποκατάσταση μετά από ένα έμφραγμα δεν περιορίζεται στη φαρμακευτική αγωγή. Αντιθέτως, περιλαμβάνει συνολική αναπροσαρμογή του τρόπου ζωής, με στόχο την πρόληψη ενός δεύτερου επεισοδίου.

Εφόσον οι παράγοντες που οδήγησαν στο αρχικό συμβάν παραμένουν είναι ζωτικής σημασίας, ο ασθενής να τους αναγνωρίσει και να τους τροποποιήσει. Η διακοπή του καπνίσματος, η ρύθμιση της χοληστερίνης, της πίεσης και του σακχάρου, η υιοθέτηση ισορροπημένης διατροφής, η απώλεια περιττού βάρους, η τακτική σωματική άσκηση και η μείωση του άγχους αποτελούν βασικά βήματα προς αυτή την κατεύθυνση.

Εξίσου σημαντική είναι η συνέπεια στη λήψη της φαρμακευτικής αγωγής, οι τακτικές ιατρικές εξετάσεις και η διαρκής επικοινωνία με τον θεράποντα καρδιολόγο.

Εάν αντιμετωπίζετε καρδιολογικά προβλήματα, θα πρέπει να απευθυνθείτε άμεσα σε κάποιον έμπειρο καρδιολόγο. Ο Επεμβατικός Καρδιολόγος Γεώργιος Ζαρογιάννης βρίσκεται στη διάθεσή σας για την επίλυση των καρδιολογικών παθήσεων που αντιμετωπίζετε άμεσα και αποτελεσματικά. Επικοινωνήστε μαζί μας και κλείστε το ραντεβού σας.